Ανάκληση Coca Cola Zero από ΕΦΕΤ

Την προληπτική ανάκληση παρτίδας γυάλινης φιάλης ανθρακούχου αναψυκτικού «Coca Cola zero» 250 ml, με σκοπό τον επανέλεγχο του προϊόντος, ανακοίνωσε ο ΕΦΕΤ.
Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο διερεύνησης καταγγελίας, ο ΕΦΕΤ και συγκεκριμένα η Περιφερειακή Διεύθυνση Δυτικής Ελλάδας, διαπίστωσε σε κλειστή γυάλινη φιάλη την ύπαρξη ξένου σώματος υπόλευκου χρώματος και ταινιοειδούς σχήματος και απαίτησε άμεσα από την εταιρεία την προληπτική ανάκληση της συγκεκριμένης παρτίδας από την αγορά.
Η παρτίδα έχει αριθμό 19F1336VT και φέρει ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας 18/10/2012, ενώ παράγεται και συσκευάζεται στην Ελλάδα από την εταιρεία «Coca Cola Ελληνική Εταιρεία Εμφιάλωσης Α.Ε.» στην παραγωγική της μονάδα στο Ηράκλειο Κρήτης.
Αναφορικά με την ανακοίνωση του ΕΦΕΤ, η Coca Cola Τρία Έψιλον ενημερώνει από την πλευρά της ότι «από όλους τους μέχρι τώρα ελέγχους σε προϊόντα της συγκεκριμένης παρτίδας που υπάρχουν στις αποθήκες της καθώς και στο εργοστάσιο παραγωγής (Ηράκλειο) δεν έχει εντοπιστεί κανένα άλλο αντίστοιχο περιστατικό, ενώ μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει κανένα σχετικό παράπονο από πελάτες ή καταναλωτές της». Η εταιρεία διαβεβαιώνει τέλος ότι βρίσκεται σε πλήρη συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές για το θέμα.

Οι καινούργιες αμερικανικές διατροφικές οδηγίες για καλύτερη υγεία

Οι διατροφικές οδηγίες στις Ηνωμένες Πολιτείες είχαν να ανανεωθούν από το 2005, ενώ η πρώτη τους εκδοχή εμφανίστηκε το 1980. Έπειτα από την προσθήκη και αξιολόγηση όλων των νεότερων επιστημονικών δεδομένων έφτασε ο καιρός αυτές οι οδηγίες να ανανεωθούν. Άλλωστε, στις Ηνωμένες Πολιτείες οι διατροφικές κατευθηντήριες γραμμές ανανεώνονται, βάσει νόμου και προγραμματισμού, κάθε πέντε χρόνια και αφορούν στα άτομα ηλικίας μεγαλύτερης των δύο ετών. Στα άτομα αυτά συμπεριλαμβάνονται και όσοι διατρέχουν κίνδυνο εμφάνισης κάποιας χρόνιας εκφυλιστικής ασθένειας. Το τελικό αποτέλεσμα, που εντοπίζεται στην παρακάτω ηλεκτρονική διεύθυνση (http://www.dietaryguidelines.gov/) είναι πολύ ενδιαφέρον και αξίζει να εξεταστεί με περισσότερες λεπτομέρειες.

Έτσι λοιπόν, στις 31 Ιανουαρίου 2011, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (USDA) μέσω συνέντευξης τύπου ενημέρωσε το κοινό για τις νέες διατροφικές κατευθυντήριες γραμμές.

Τα 2 βασικά μηνύματα κλειδιά τα οποία αντανακλά το κείμενο των συστάσεων είναι τα εξής:

• Διατηρείστε ισορροπία μεταξύ των θερμίδων που προσλαμβάνετε μέσω των τροφών και αυτών που καταναλώνετε μέσω της φυσικής δραστηριότητας
• Επικεντρώστε στην κατανάλωση τροφών και υγρών που έχουν υψηλή πυκνότητα σε ωφέλιμα θρεπτικά συστατικά

Μέσω του πρώτου μηνύματος κλειδιού οι οδηγίες πετυχαίνουν να συμπεριλάβουν και τη φυσική δραστηριότητα σαν αναπόσπαστο κομμάτι ενός ισορροπημένου τρόπου ζωής. Το καινοτόμο στοιχείο που φαίνεται από τις νέες διατροφικές οδηγίες, είναι πως πλέον διαμορφώνεται η τάση οι οδηγίες να μην αφορούν ολόκληρο τον πληθυσμό γενικά, αλλά να καταρτίζονται διατροφικές κατευθύνσεις για τις επιμέρους ομάδες του πληθυσμού, όπως είναι οι εγκυμονούσες και οι θηλάζουσες, τα παιδιά, οι ενήλικες και τα άτομα της τρίτης ηλικίας. Το γεγονός αυτό φαίνεται εύλογο, καθώς για καθεμία από αυτές τις πληθυσμιακές ομάδες έχουν συγκεντρωθεί πλέον αρκετά επιστημονικά δεδομένα ώστε να δικαιολογούν και ξεχωριστή τεκμηρίωση διατροφικών συστάσεων.

Ένα πρόσθετο νέο χαρακτηριστικό των διατροφικών προτάσεων είναι πως επιχειρούν πλέον να ανιχνεύσουν όχι τόσο συγκεκριμένα τρόφιμα αλλά διατροφικά πρότυπα ή αλλιώς διατροφικές συμπεριφορές που μπορεί να υιοθετήσει κάποιος και να ευεργετηθεί από αυτές.

Μερικά από τα επιμέρους καίρια μηνύματα τα οποία επιχειρείται να ‘περάσουν’ στο κοινό είναι και τα παρακάτω:

Ισορροπήστε τις θερμίδες

• Απολαμβάνοντας το φαγητό σας αλλά ταυτόχρονα τρώγοντας λιγότερο
• Αποφύγετε τις μεγάλες μερίδες και συνειδητοποιήστε τι ακριβώς σημαίνει ο όρος ‘κανονική μερίδα’ στα πλαίσια ενός ισορροπημένου διαιτολογίου
• Τρόφιμα τα οποία αξίζει να αυξήσετε την κατανάλωσή τους
• Προσπαθήστε το μισό σας πιάτο να αποτελείται από φρούτα και λαχανικά
• Επικεντρώστε στο γάλα ελεύθερο ή χαμηλών λιπαρών
• Γενικότερα, αυξήστε την κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, δημητριακών ολικής άλεσης, γαλακτοκομικών χαμηλών λιπαρών. Προτιμήστε άπαχο κρέας και πουλερικά, αβγά, όσπρια, ξηρούς καρπούς, θαλασσινά.
• Ιδιαίτερη μνεία γίνεται σε συστατικά των τροφίμων που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για τη δημόσια υγεία όπως το κάλιο των τροφών (και ο ρόλος του στην αρτηριακή πίεση), οι φυτικές ίνες (και ο ρόλος τους στην καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος, την ομοιόσταση της χοληστερίνης και την μείωση του κινδύνου εμφάνισης ορισμένων μορφών καρκίνου), το ασβέστιο (και ο ρόλος του στην οστεοπόρωση) και τέλος η βιταμίνη D (που εκτός από τον ρόλο της στην οστεοπόρωση δίνεται έμφαση και στον αναδυόμενο ρόλο που αυτή μπορεί να παίξει στην ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος και στα αυτοάνοσα νοσήματα)

Τρόφιμα των οποίων την κατανάλωση αξίζει να μειώσετε

• Κάντε μια προσπάθεια να συγκρίνετε το περιεχόμενο σε νάτριο (αλάτι) μεταξύ φαγητών όπως οι σούπες, το ψωμί και τα ‘κρύα γεύματα’ και να επιλέξετε αυτά με την μικρότερη περιεκτικότητα
• Επικεντρώστε στην κατανάλωση φυσικού νερού αντί για αναψυκτικά που περιέχουν ζάχαρη
• Διάφορα άλλα τρόφιμα που χρήζουν προσοχής και μειωμένης κατανάλωσης είναι το στέρεο λίπος, τα προστιθέμενα σάκχαρα στις τροφές, η χοληστερίνη των τροφών, τα επεξεργασμένα δημητριακά και για ορισμένους το αλκοόλ
• Συνδυάστε όλες τις προηγούμενες συμβουλές προκειμένου να υιοθετήσετε ένα υγιεινότερο διατροφικό πρότυπο. Στο σημείο αυτό γίνεται αναφορά σε δύο διατροφικά πρότυπα: α) στη διατροφή τύπου DASH (πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, κάλιο και γαλακτοκομικά χαμηλών λιπαρών) και β) στο διατροφικό πρότυπο του USDA
• Προσπαθήστε να κάνετε υγιεινότερες επιλογές συνειδητοποιώντας α) πως το περιβάλλον στο οποίο ζείτε επηρεάζει τις επιλογές σας και β) όλες οι εμπλεκόμενες κοινωνικές δομές μπορούν να παίξουν καίριο ρόλο στη διαμόρφωση υγιεινότερων συμπεριφορών στους πολίτες

Στην ιστοσελίδα του USDA εκτός από τη γνωστή πλέον σε όλους ‘πυραμίδα της διατροφής’ εμφανίζεται και ένα νέο διαδραστικό ψηφιακό εργαλείο με το όνομα FoodPedia (http://www.myfoodapedia.gov/Default.aspx) . Αν κάποιος ήθελε να μεταφράσει τον όρο στα ελληνικά θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τον όρο: ‘Η ψηφιακή εγκυκλοπαίδεια (Βικιπαίδεια) των τροφίμων’. Το εργαλείο αυτό φέρνει στο κοινό μια καινοτομία με έναν πολύ προσιτό τρόπο. Επιτρέπει την επιλογή οποιοδήποτε τροφίμου από τη βάση δεδομένων και την ανάλυσή του σε θρεπτικά συστατικά. Επιπρόσθετα κάποιος μπορεί να επιλέξει δύο τρόφιμα της αρεσκείας του στην ποσότητα που αυτός θα επιλέξει και να συγκρίνει τα θρεπτικά συστατικά που περιέχονται σε αυτά. Ταυτόχρονα με τη σύγκριση των τροφίμων ο καταναλωτής λαμβάνει πληροφορίες για τις ενδεικτικές ανάγκες σε μερίδες τροφίμου ανά κατηγορία για μια μέση τυπική διατροφή των 2.000 θερμίδων. Με αυτό τον τρόπο σχηματίζει μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για την ουσιαστική έννοια της σύγκρισης του περιεχομένου των τροφίμων μέσα στο πλάισιο των διατροφικών του αναγκών.

Ένα άλλο ενδιαφέρον διαδραστικό εργαλείο που εμφανίζεται είναι και ο Άτλας Διατροφικού Περιβάλλοντος (http://www.ers.usda.gov/FoodAtlas/). Το εργαλείο δίνει με πολύ εύληπτο τρόπο τη γεωστατιστική εικόνα των Ηνωμένων Πολιτειών σε σχέση με τις διατροφικές επιλογές ανά πολιτεία, την κατάσταση υγείας ανά πολιτεία, το είδος των καταστημάτων που πωλούν τρόφιμα ανά πολιτεία, ακόμα και τις τιμές και τους φόρους των διάφορων τροφίμων ανά πολιτεία. Αν κάποιος αφιερώσει μέρος του ελεύθερού του χρόνου για να αξιολογήσει τα στοιχεία που παρέχονται με αυτόν τον θαυμάσιο τρόπο μπορεί να εξάγει πολύ χρήσιμα συμπεράσματα. Ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον θα είχε να αναπτυχθούν παρόμοια εργαλεία για κάθε χώρα στον κόσμο, ώστε ο κάθε καταναλώτης να έχει ανά πάσα στιγμή στην οθόνη του υπολογιστή του τη συνολική εικόνα υγείας, διατροφικών επιλογών που παρέχονται και διατροφικών επιλογών που πραγματοποιούνται στην πράξη. Είναι επίσης αυτού του είδους τα εργαλεία που τελικά βοηθούν τον καθένα από εμάς να λάβει σημαντικές αποφάσεις τόσο για τον ίδιο όσο και για την οικογένειά του.

Ο στόχος των οδηγιών αυτών είναι να προάγουν την υγεία αλλά ταυτόχρονα να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης των χρόνιων ασθενειών. Αποτελούν μια πολύ χρηστική ομάδα εργαλείων για τον ειδικό που καλείται καθημερινά να συμβουλεύσει τον έφηβο, τον γονέα (μελλοντικό ή μη), τον ασθενή να κάνει σωστότερες διατροφικές επιλογές. Ιδιαίτερα σε ένα περιβάλλον επισιτιστικής κρίσης με τις τιμές των τροφίμων να ‘εκτοξεύονται’, οι επιλογές αυτές αποκτούν βαρύνουσα σημασία και μας αφορούν όλους. Ευχή αποτελεί κάποια στιγμή και η Ελλάδα, η πατρίδα της μεσογειακής διατροφής, μέσω του Υπουργείου Διατροφής και Αθλητισμού να καταφέρει να ανανεώσει τις δικές της διατροφικές οδηγίες.

Παριζάκι ή «μια από τα ίδια»;

«Κατηγορητήριο στην Creta Farm για τα αλλαντικά «Εν Ελλάδι». Έρευνα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου αποκάλυψε πως η εν λόγω κατηγορία αλλαντικών δε διαφέρει και πολύ από τα υπόλοιπα αλλαντικά που πολλές φορές έχουν κριθεί ένοχα για την παιδική παχυσαρκία και καρδιαγγειακές παθήσεις.Η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία, που από το 2008 με σήμα της πιστοποιούσε πως τα εν λόγω προϊόντα (ζαμπόν, μπούτι και φιλέτο γαλοπούλα) συμβάλλουν στην προστασία …της καρδιάς και στην πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων, τον περασμένο Ιούνιο αποφάσισε να σταματήσει και η σχετική σήμανση να αποσυρθεί. Μάλιστα, με επιστολή τους προς την εισηγμένη αλλαντοβιομηχανία υποστηρίζουν πως δε διαθέτουν τους μηχανισμούς ελέγχου για τα συγκεκριμένα τρόφιμα.

Στην ίδια κατεύθυνση και η Παιδιατρική ΕΤαιρεία ήρε την εμπιστοσύνη προς την αλλαντοβιομηχανία, επίσης ζητώντας να μη χρησιμοποιείται το όνομά της στα διαφημιστικά σποτ.

Από την πλευρά της η εταιρεία έστειλε εξώδικο στην Καρδιολογική Εταιρεία.

Όπως φαίνεται από τους εργαστηριακούς ελέγχους που διεξήγαγε το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το κατά τα άλλα υγιεινό απριζάκι έχει τελικά περισσότερα λιπαρά από τα υπόλοιπα και φυσικά πολλές παραπάνω θερμίδες.

Το ερώτημα που τίθεται είναι αν η Creta Farm διαθέτει μελέτες για τις ιδιότητες των προϊόντων της, καθώς επίσης αν έχει λάβει σχετική άδεια από την Ε.Ε για να χρησιμοποιεί τους ισχυρισμούς της στη διαφήμιση των προϊόντων της.

ΠΗΓΗ: http://nea.com.gr/blogs-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B1%CE%BD%CE%B5%CE%BE%CE%AC%CF%81%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B5%CF%82-%CF%80%CE%B7%CE%B3%CE%AD%CF%82/%CE%BA%CF%81%CE%AD%CF%84%CE%B1-%CF%86%CE%B1%CF%81%CE%BC-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%B6%CE%AC%CE%BA%CE%B9%CE%B1-%CE%BC%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B5%CF%82..

ΝΑ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΦΑΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ:

Με αφορμή πρόσφατη δημοσιότητα αναφορικά με τα προϊόντα «ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ» της ΚΡΕΤΑ ΦΑΡΜ ΑΒΕΕ, η εταιρεία θα ήθελε να ενημερώσει το επενδυτικό κοινό ότι οι αιτιάσεις αυτές δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.
Συνεργαζόμενη με ανώτατα πανεπιστημιακά ιδρύματα και διαθέτοντας μία ομάδα έμπειρων επιστημόνων, η ΚΡΕΤΑ ΦΑΡΜ ΑΒΕΕ έχει δεσμευθεί ηθικά αλλά και ουσιαστικά να παρέχει προϊόντα υψηλής ποιότητας και διατροφικής αξίας. Σε αυτό το πλαίσιο δημιουργήσαμε το 2001 τη καινοτόμο σειρά προϊόντων «ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ», η οποία κατέχει διπλώματα ευρεσιτεχνίας σε 90 χώρες.
Η καινοτομία της εταιρείας να προχωρήσει στη μέγιστη δυνατή υποκατάσταση ζωικού λίπους με εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο στα προϊόντα της, ευθυγραμμίζεται με τις κατευθυντήριες οδηγίες εγκύρων διεθνών φορέων υγείας, όπως, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγειάς, ο οποίος συνιστά τον έλεγχο της κατανάλωσης λίπους (Αξίζει να σημειωθεί ότι η χρήση του ελαιόλαδου ως κύριο λιπίδιο της διατροφής αντί για ζωικό λίπος συνιστάται από την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία, από την Πανευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία, από το World Heart Federation, από τον Ελέγχο Φαρμάκων και Τροφίμων των Ηνωμένων Πολιτειών (FDA) και άλλους πολλούς οργανισμούς.
Η ΚΡΕΤΑ ΦΑΡΜ ΑΒΕΕ, με απόλυτο σεβασμό στο καταναλωτικό κοινό και τους μετόχους της και με πρώτιστο μέλημα την έγκυρη πληροφόρησή τους, επιθυμεί να σας ενημερώσει ότι η εταιρεία είναι αναγκασμένη να εξαντλήσει κάθε έννομο μέσο, προκειμένου να αποκαταστήσει την εικόνα της και να διαψεύσει αναληθείς ισχυρισμούς που σκοπό έχουν να την πλήξουν.
Τιμώντας την εμπιστοσύνη του συνόλου των κοινωνικών της εταίρων, βασική προτεραιότητα της ΚΡΕΤΑ ΦΑΡΜ ΑΒΕΕ είναι η συνεχής διασφάλιση της ποιότητας των προϊόντων της και η ορθή πληροφόρηση του κοινού ως προς αυτή.

Το είδαμε και αυτό…

Τα αλλαντικά Εν Ελλάδι της Creta Farm κέρδισαν την αποδοχή της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρίας

Συγγραφέας Νικολακόπουλος Ν. (ANA)

Μία ακόμα διάκριση για τη μοναδική συνταγή των αλλαντικών Εν Ελλάδι έλαβε η Creta Farm, με την αποδοχή των Εν Ελλάδι Πάριζα και Παριζάκι από την Ελληνική Παιδιατρική Εταιρία, δεδομένου ότι η αντικατάσταση ζωικού λίπους με ελαιόλαδο συμβάλλει στην πρόληψη κατά της παιδικής παχυσαρκίας. Η αποδοχή αυτή ανακοινώθηκε επίσημα σε συνέντευξη Τύπου που διοργάνωσε η Creta Farm σε συνεργασία με την Ελληνική Παιδιατρική Εταιρεία στις 14 Οκτωβρίου 2009, στην Αίγλη Ζαππείου. Βασικοί ομιλητές ήταν ο κ. Ανδρέας Κωνσταντόπουλος, Καθηγητής Παιδιατρικής και Πρόεδρος της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας, καθώς επίσης και ο κ. Δημήτρης Ρίχτερ, Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Λιπιδιολογίας, Αθηροσκλήρωσης και Καρδιαγγειακής Νόσου, η κα Τζελίνα Κουκουμέλη, Marketing Director της Creta Farm και ο κ. Νίκος Σανιδάς, Υπεύθυνος Επιστημονικής Επικοινωνίας και Διατροφής της Creta Farm. Στο πλαίσιο της συνέντευξης τύπου, ο κ. Κωνσταντόπουλος παρουσίασε τα αποτελέσματα έρευνας που διεξήχθη από την Ελληνική Παιδιατρική Εταιρεία σε δείγμα 431 παιδιών με αυξημένο βάρος. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, το 80% των παχύσαρκων παιδιών θα εξελιχθεί σε παχύσαρκους ενήλικες, ενώ 1 στα 3 παιδιά στην Ελλάδα είναι υπέρβαρα, κατατάσσοντας τη χώρα μας πρώτη στην Ευρώπη στην παιδική παχυσαρκία. Επιπλέον, σύμφωνα με την ίδια έρευνα, τα παιδιά με αυξημένο βάρος τείνουν να εκδηλώσουν υπέρταση, αυξημένη χοληστερόλη, αυξημένη ινσουλίνη, διαβήτη τύπου 2 και θυρεοειδοπάθεια. Μετά το πέρας της συνέντευξης Τύπου ο κ. A. Κωνσταντόπουλος δήλωσε σχετικά: « Η κυκλοφορία αλλαντικών στην Ελληνική αγορά που αντικατέστησαν το ζωικό λίπος με εξαιρετικό παρθένο Κρητικό ελαιόλαδο, αναδεικνύοντας τη γεύση των αλλαντικών, χωρίς ταυτόχρονα τις βλαβερές συνέπειες των κεκορεσμένων λιπαρών, θα διευκολύνει τα Ελληνόπουλα να μεγαλώσουν διατροφικά σωστά. Τα συγκεκριμένα αλλαντικά τα οποία είναι εμπλουτισμένα με εξαιρετικό παρθένο Κρητικό ελαιόλαδο είναι κατάλληλα για την διατροφή των παιδιών διότι είναι πιο υγιεινά, με χαμηλότερα trans λιπαρά αλλά και ταυτόχρονα πιο θρεπτικά και εύγευστα, κάνοντας τα να ξεχωρίζουν στην αγορά από τα κοινά αλλαντικά. Είμαι βέβαιος ότι τόσο ο παιδίατρος όσο και οι γονείς θα εντάξουν στο διαιτολόγιο των παιδιών τους τα αλλαντικά αυτά άφοβα». Ο κ. Δ. Ρίχτερ ανέφερε χαρακτηριστικά: «Η στροφή προς τη Μεσογειακή διατροφή και τα βασικά συστατικά της είναι απαραίτητη για την καρδιαγγειακή υγειά όλων μας. Τέτοιες πρωτοβουλίες της βιομηχανίας τροφίμων όπως της Creta Farm για υγιεινότερη διατροφή επικροτούνται από την επιστημονική κοινότητα». Όπως δήλωσε η κα Κουκουμέλη, η υποστήριξη της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρίας αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για την Creta Farm, αλλά και μια επιπλέον ευθύνη για την κρητική εταιρεία, καθώς της δίνει την ώθηση να συνεχίζει να προσφέρει το καλύτερο δυνατόν σε ένα τόσο ευαίσθητο και απαιτητικό κοινό, όπως είναι τα παιδιά. Τέλος, ο κ. Σανιδάς τόνισε ότι η Creta Farm θα συνεχίσει να βρίσκεται στο πλευρό της ιατρικής κοινότητας, ενισχύοντας με κάθε τρόπο τις δράσεις της με στόχο την υιοθέτηση των σωστών διατροφικών συνηθειών του καταναλωτικού κοινού.

Συμπληρώματα Βιταμινών: Η ώρα της αλήθειας

Ένα πρόσφατο άρθρο από την εφημερίδα «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» (8/8/2009) που αφορά τα συμπληρώματα διατροφής:

Η Ευρώπη αποφάσισε επιτέλους να τα εξετάσει σοβαρά, τόσο τι τελικά περιέχουν όσο και ποιες παρενέργειες έχουν.

Ελεγχος στα συμπληρώματα διατροφής

Διεξοδική αξιολόγηση – έγκριση των ουσιών που περιέχουν ολοκλήρωσε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ασφάλειας Τροφίμων

Tης Ιφιγενειας Διαμαντη

Την πρώτη διεξοδική αξιολόγηση ουσιών που χρησιμοποιούνται ως πηγή βιταμινών και μετάλλων στα συμπληρώματα διατροφής τα οποία πωλούνται στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης ολοκλήρωσε πρόσφατα ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ασφάλειας Τροφίμων (EuropeaFood Safety Authority). Το καθεστώς που επικρατούσε εδώ και χρόνια σε σχέση με τα συμπληρώματα διατροφής, για τα οποία μάλιστα οι Ευρωπαίοι δείχνουν όλο και περισσότερο ενδιαφέρον σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ήταν τουλάχιστον θολό. Ετσι, κυκλοφορούν πολλά σκευάσματα που κανείς δεν ελέγχει τι ακριβώς περιέχουν και ποιες είναι οι συνέπειες στην ανθρώπινη υγεία, την ίδια στιγμή που μάλιστα προβάλλονται περίπου ως πανάκεια.

Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Ενωση επιχειρεί να βάλει μια τάξη στη συγκεκριμένη αγορά καταρτίζοντας λίστα εγκεκριμένων ουσιών. Με κανονισμό που θα ισχύσει από 1ης Ιανουαρίου 2010 θα επιτρέπεται η κυκλοφορία συμπληρωμάτων διατροφής που θα περιέχουν μόνο τις εγκεκριμένες σε ειδική λίστα της EFSA ουσίες. Προκειμένου μια ουσία να εγκριθεί, η εταιρεία η οποία ενδιαφέρεται θα πρέπει να υποβάλει αίτηση συνοδευόμενη από σχετικό φάκελο με έρευνες και επιστημονικά δεδομένα τα οποία να αποδεικνύουν τη δράση της συγκεκριμένης ουσίας στον ανθρώπινο οργανισμό. Από το 2005 μέχρι σήμερα, ο Οργανισμός Ασφάλειας των Τροφίμων έχει εξετάσει 533 αιτήσεις σχετικά με 344 διαφορετικές ουσίες. Οι αξιολογήσεις του βασίστηκαν σε επιστημονικές αποδείξεις που παρείχαν οι κατασκευαστές των συμπληρωμάτων διατροφής σχετικά με την ασφαλή για την υγεία κατανάλωσή τους και τον βαθμό απορρόφησής τους από τον οργανισμό.

Κατά τη διαδικασία αξιολόγησης, αποσύρθηκαν 186 αιτήσεις, ενώ για τουλάχιστον τις μισές από τις υπολειπόμενες, η EFSA ανακοίνωσε ότι δεν έλαβε επαρκείς επιστημονικές αποδείξεις όσον αφορά την αποτελεσματικότητα των συμπεριλαμβανομένων ουσιών. Τέλος, ερωτήματα εγείρονται για την ασφάλεια τουλάχιστον 39 ουσιών με βάση τα δεδομένα των αιτήσεων. «Εργο της Επιτροπής είναι να διασφαλίσει ότι η χρήση τέτοιων ουσιών είναι ασφαλής και αποτελεσματική για την υγεία των Ευρωπαίων πολιτών. Eκατομμύρια πολίτες λαμβάνουν καθημερινά συμπληρώματα διατροφής», δήλωσε ο πρόεδρος της αρμόδιας Επιτροπής της EFSA για τα πρόσθετα στις τροφές.

Απαραίτητα για κάποιους

Τα συμπληρώματα διατροφής κυκλοφορούν σε μορφή υγρών, χαπιών, gel, συμπυκνωμένου διαλύματος, σκόνης, κάψουλας, σταγόνας κ. ά. και περιέχουν βιταμίνες, ανόργανα συστατικά, βότανα, αμινοξέα, μεταβολίτες, αποστάγματα ή συνδυασμό οποιωνδήποτε από τα παραπάνω συστατικών, χωρίς, ωστόσο, να μπορούν να αντικαταστήσουν το κανονικό γεύμα. Παρ’ όλα αυτά, δεν είναι λίγοι εκείνοι που κρίνουν την κατανάλωση τέτοιων σκευασμάτων απαραίτητη. Οι αγχωτικοί ρυθμοί της πόλης, η κούραση, το στρες οδηγούν αρκετούς ανθρώπους στη λήψη συμπληρωμάτων διατροφής. «Επειτα από δέκα ώρες δουλειάς την ημέρα και τρεις ώρες που χρειάζομαι για να πάω και να έρθω, δεν μπορώ να πάρω τα πόδια μου. Λαμβάνω συμπληρώματα διατροφής ανά τακτά διαστήματα», λέει υπάλληλος σε φαρμακείο των βορείων προαστίων. Οσον αφορά στην ασφάλεια κατανάλωσης αυτών των σκευασμάτων, προσθέτει: «Ρωτάω τον γιατρό μου και μου λέει ότι αν αισθάνομαι ότι πρέπει να τα πάρω, να το κάνω».

Πρωταθλητές, ωστόσο, στην κατανάλωση συμπληρωμάτων παραμένουν οι Αμερικανοί. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το 1/3 των παιδιών στην Αμερική από 2-17 ετών λάμβαναν τέτοια σκευάσματα. Στην πραγματικότητα, βέβαια, εκείνοι που θα χρειάζονταν συμπληρώματα διατροφής και βιταμίνες είναι εκείνοι που δεν νοιάζονται ή δεν μπορούν να τα έχουν, όπως για παράδειγμα οι κάτοικοι του Τρίτου Κόσμου. Σύμφωνα με έρευνα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, τα άτομα που λαμβάνουν συμπληρώματα διατροφής και βιταμίνες είναι και εκείνα που προσέχουν περισσότερο τη διατροφή τους και άρα δεν έχουν και τόση ανάγκη τα κάθε είδους «βοηθήματα». Από την άλλη και στην Αμερική, τα τόσο δημοφιλή συμπληρώματα διατροφής αποδεικνύονται συχνά επισφαλή για την ανθρώπινη υγεία. Οπως ανακοινώθηκε πρόσφατα επισήμως μέσα σε ένα χρόνο, τα κρούσματα παρενεργειών σε άτομα που λαμβάνουν συμπληρώματα διατροφής τριπλασιάστηκαν. Τώρα, η Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) επιβάλλεται να βελτιώσει τον έλεγχο που αφορά στα συγκεκριμένα σκευάσματα.

ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 8/8/2009

Γενετικά Τεστς: Αλήθειες και Ψέματα

Εξατομικευμένες δίαιτες με βάση το DNA από εξειδικευμένους διαιτολόγους;

Ένα έρθρο που βρήκα πρόσφατα στην εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» και εχει γραφτεί από τον Καθηγητή Γενετικής Σ. Ν. Αλαχιώτη.

«Σύγχρονοι γενετικοί μύθοι

Ως φάρμακο διά πάσαν νόσον προβάλλεται συχνά η γενετική από τα ΜΜΕ ή ακόμη ως άλλη «κρυστάλλινη σφαίρα» που προλέγει το μέλλον από κερδοσκοπικές εταιρείες παντός είδους.
Πώς θα ισορροπήσουμε ανάμεσα στη μαγεία της επιστημονικής γνώσης και στη μαγγανεία των καιροσκόπων;

Τα επιτεύγματα της Γενετικής έχουν πολύ συχνά την τιμητική τους θέση στα ΜΜΕ. Καθημερινά σχεδόν, όλο και κάποιος γενετικός νεωτερισμός θα κοσμεί τις οθόνες των τηλεοράσεων ή τις σελίδες των εφημερίδων ή θα ταξιδεύει με τα ερτζιανά κύματα· με πολλές στρεβλώσεις όμως.

Η αλήθεια βέβαια είναι ότι η επιστημονική πρόοδος είναι μεγάλη, αλλά το ύψος στο οποίο ανεβάζουν συνήθως τα ΜΜΕ ορισμένα επιτεύγματα είναι ιλιγγιώδες, μυθικό· και το αποτέλεσμα είναι να νομίζει ο κόσμος ότι ήδη έχουμε νικήσει τον καρκίνο, ότι προβλέπουμε όλες τις μελλοντικές μας ασθένειες με γενετικά τεστ, πως θα κάνουμε παιδιά και στα 100 μας χρόνια, ότι θα γεννιούνται τέλεια μωρά, ότι θα επιλέγουμε το ιδανικό ταίρι με ένα τεστ DΝΑ· και πολλά άλλα ακόμη, εκ των οποίων άλλα είναι ήδη «έτοιμα» και άλλα προβλέπονται λίαν προσεχώς, αύριο, όπως η θεραπεία κάθε νόσου με τα βλαστοκύτταρα!

Είναι όλα αυτά λοιπόν μια εύθυμη νότα στην γκρίζα καθημερινότητα που αποκτά μαύρη απόχρωση με την παγκόσμια οικονομική κρίση αλλά και την κοινωνική σύγχυση, ή μια σύγχρονη μυθολογία που ανεύθυνα μαστιγώνει την πιστότητα της ελπιδοφόρας επιστήμης της Γενετικής; Τι αποκομίζει ο μέσος πολίτης ακούγοντας και διαβάζοντας επιτεύγματα επί επιτευγμάτων, που του δίνουν την εικόνα ότι η Γη γέμισε μικρούληδες θεούς;

Η ελπίδα είναι αναμφίβολα ευπρόσδεκτη, αλλά η πραγματικότητα πιο απαραίτητη για να μη βαδίσει κανείς στο κενό, πιστεύοντας ότι είναι ξαφνικά αετός. Γι΄ αυτό χρειάζεται όχι μόνο περίσσεια προσοχή και ευθύνη για τη διακίνηση της επιστημονικής πληροφορίας, αλλά και κάποια στοιχειώδης γνώση των πραγμάτων για να μην παραμορφώνονται κατά τη μεταφορά τους. Γονιδίωμα, ο μεγάλος άγνωστος
Διατυμπανιζόταν, λ.χ., ότι μετά την πρόσφατη ολοκλήρωση της χαρτογράφησης του γονιδιώματος του ανθρώπου τα υπόλοιπα θα ήταν εύκολη υπόθεση· όπως η συσχέτιση των 21.000-22.000 γονιδίων μας με τα κληρονομικά χαρακτηριστικά μας, με τις γενετικές μας ασθένειες π.χ., για να τις ελέγξουμε. Η αλήθεια είναι ότι μπορεί ένα μεγάλο ποσοστό γονιδίων, το 60% περίπου, να έχει ήδη αντιστοιχηθεί· αλλά δεν φθάνει μόνο αυτό.

Υπάρχουν τα περίπλοκα γονιδιακά δίκτυα που μορφοποιούν τις αλληλεπιδράσεις των γονιδίων και τις εκφράσεις τους για να ελεγχθεί ένα χαρακτηριστικό, μια ασθένεια, και δεν τα ξέρουμε, τα ερευνούμε, ενώ η αδρανοποίηση ορισμένων γονιδίων μας δεν έχει καμία βιολογική επίπτωση, διότι ίσως καλύπτεται από τα εν λόγω δίκτυα· είναι και το περιβάλλον με τις άπειρες παραμέτρους του που αλληλεπιδρά με τα γονίδια· και όλα αυτά αποκαθηλώνουν τον μύθο που λέει ότι η βιολογική μας αυτογνωσία έχει κατακτηθεί στην ολότητά της διά της γνώσης του γονιδιώματός μας, των γονιδίων μας. Στρεβλώσεις και εμπόριο ελπίδας
Ωστόσο κατά την εκλαΐκευση παρερμηνεύονται τα ερευνητικά ευρήματα και παραμορφώνονται. Π.χ., τελευταία γράφτηκε ως είδηση ότι εννέα γονίδια κάνουν πιο έξυπνα τα κορίτσια! Δεν ξέρει όμως ο αρθρογράφος ότι στη διαμόρφωση της νοημοσύνης του ανθρώπου, εκτός του περιβάλλοντος, συμμετέχουν και περισσότερα από 100 γονίδια; Η αλήθεια είναι ότι ίσως αυτά τα εννέα γονίδια να έχουν μεγαλύτερη συμμετοχή· αλλά πώς γράφτηκε;

Αλλη είδηση υπόσχεται πρόβλεψη των μελλοντικών μας ασθενειών, αρκεί να έχουμε 1.000 δολάρια για να κάνουμε ένα γενετικό τεστ. «Διαβάστε τον εαυτό σας»διαφημίζουν οι αισχροκερδοσκοπικές «Σειρήνες» που πιέζουν κυβερνήσεις να εντάξουν τέτοιες εξετάσεις στις προϋποθέσεις ασφάλισης ή πρόσληψης σε εργασία. Στο μόνο όμως που έπρεπε μια τέτοια είδηση να αναφέρεται είναι το κέρδος της νέας γνώσης, που όμως εκτός ελαχίστων περιπτώσεων δεν έχει ακόμη ικανοποιητική εφαρμογή. Και τούτο διότι δεν γνωρίζουμε την πολυπλοκότητα της γονιδιακής ή γονιδιωματικής δράσης. Αλλά και για κάποια περίπτωση γενετικής προδιάθεσης σε μια ασθένεια, για την οποία όμως δεν υπάρχει θεραπεία, για ποιον λόγο να το γνωρίζει ο ενδιαφερόμενος; Για να ασθενήσει νωρίτερα από το άγχος του; Αν όμως διά της παιδείας του ακολουθούσε γενικά μια μετρημένη και προσεκτική ζωή, όπως πρέπει να κάνουμε όλοι μας, η προφύλαξη του εαυτού του δε θα ήταν αποτελεσματικότερη;

«Επαναστατικό γενετικό τεστ και για μωρά»διαφημίζεται επίσης και υπόσχεται έλεγχο στο έμβρυο «όλων»των γνωστών γενετικών ασθενειών! Πώς όμως, με τον έλεγχο περίπου 1.400 μονογονιδιακών και πάνω από 5.000 πολυγονιδιακών; Αυτά δεν γίνονται, παρά για λίγες περιπτώσεις μόνο. Αν όμως προχωρήσουμε και σε φυσικά χαρακτηριστικά, δεν καταστρατηγούμε τη φύση διολισθαίνοντας στα παιδιά κατά παραγγελία; Και όμως τα γενετικά αυτά τεστ είτε για μεγάλους είτε για έμβρυα έχουν ήδη γίνει μόδα που τροφοδοτεί οικονομικά τις ακόρεστες ορέξεις κάποιων που πουλούν ελπίδα· όπως γίνεται και με τα ομφαλοπλακουντικά βλαστοκύτταρα.

Η πραγματική επιστημονική γνώση έχει τη σοβαρότητά της, που δεν ταιριάζει με την παραπλανητική και διογκωμένη διαφήμισή της· όπως στην περίπτωση, λ.χ., που θα μπορούμε να κάνουμε παιδιά και στα 100 μας με τεχνητές μήτρες! Μα το έμβρυο μαθαίνει μέσα στη μήτρα· τι θα μάθει μέσα στο μηχάνημα; Και κατά πόσον ένα άψυχο μηχάνημα, αν γίνει, θα μπορεί να μιμηθεί το λίκνο της ζωής, τη μήτρα;

Ο χορός όμως καλά κρατεί.«Δώσε μου το DΝΑ σου να σου πω πώς σε λένε»! Να μας πουν δηλαδή την πιθανότητα, διά της γονιδιωματικής ανάλυσής μας και της στατιστικής, εξελικτικής προέλευσης του ονόματός μας. Οποιος όμως δεν ξέρει πώς τον λένε, τι το θέλει το τεστ; Κι αν η πιθανότητα βγει λάθος; Αλλου παπά ευαγγέλια; Αλλοι πάλι πουλούν στην Ελβετία ένα γενετικό τεστ DΝΑ για το«πώς θα βρούμε ιδανικούς συντρόφους» ! Αυτό το κάνουν όμως η φύση και ο πολιτισμός, όχι μόνο τα γονίδια. Δεν είναι λοιπόν το τεστ αυτό μια ευφάνταστη προέκταση της επιστημονικής γνώσης, χωρίς όμως τεκμηριωμένη επιστημοσύνη;

Αυτόκλητοι κλωνοποιοί
Αλλά κάτι ανάλογο δεν έγινε και με την αναπαραγωγική κλωνοποίηση του ανθρώπου προσφάτως; Ο αμφιλεγόμενος Ιταλός Αντινόρι «ανακοίνωσε» ότι έχει κλωνοποιήσει τρεις άνδρες και οι κλώνοι τους, δύο αγόρια και ένα κορίτσι, ζουν σε ανατολική χώρα που δεν κατονόμασε. Δεν γνώριζε όμως το στοιχειώδες· ότι, αφού δήθεν κλωνοποίησε τρεις άνδρες, τα παιδιά έπρεπε να ΄ναι και τα τρία αγόρια! Το κορίτσι πού βρέθηκε; Υστερα από λίγες εβδομάδες εμφανίστηκε και ο άλλος επίδοξος κλωνοποιός, ο Ζαβός, που κι αυτός λέει ότι σε πολύ λίγο χρονικό διάστημα θα έχει κλωνοποιήσει επιτυχώς άνθρωπο! Περιμένουμε την τρίτη της «παρέας», την Μπουασελιέ, να μας πει κι αυτή πόσους έχει κλωνοποιήσει! Και όμως τέτοιες ειδήσεις προβάλλονται εμφατικά από τα ΜΜΕ, προκαλώντας σύγχυση αντί να παρέχουν ενημέρωση.

Με όλα αυτά όμως ο μύθος τρώει την αλήθεια και αντί να οδηγούμε τον κόσμο στην κατανόηση της πραγματικότητας, που είναι ο καταλύτης για τη νοητική και ηθική του τελείωση, τον απομακρύνουμε με ειδήσεις που έχουν ξύλινα πόδια· τον παραπλανούμε με πήλινους πύργους εντυπωσιασμού. Μια σοφή όμως παροιμία λέει: «Οπου ακούς πολλά κεράσια κράτα και μικρό καλάθι». Το καλάθι αυτό χωράει τη μεγάλη πρόοδο της Γενετικής, αλλά δεν χωράει τις μυθοπλασίες της που κοντεύουν να μιμηθούν την Αστρολογία. Η ελπίδα που δίνει η γενετική έρευνα δεν πρέπει να καεί στον βωμό της ανεύθυνης εκλαΐκευσής της ή και της κατευθυνόμενης εκμετάλλευσης πονεμένων ανθρώπων, ακόμη και αφελών ή άλλων που ζήλεψαν τον υπεράνθρωπο του Νίτσε. Προσοχή λοιπόν στην εκλαΐκευση της επιστημονικής γνώσης.»

ΠΗΓΗ: ΤΟ ΒΗΜΑ Κυριακή 14 Ιουνίου 2009

Το χρυσό δισκοπότηρο των διαιτών

Η μοντέρνα επιστήμη της διαιτολογίας έχει σωρεύσει τέτοιο όγκο γνώσεων πλέον που έχει αφήσει στο παρελθόν την εποχή των γενικών διατροφικών οδηγιών που “έρχονται γάντι” σε όλους. Με τα διαρκώς αυξανόμενα νέα επιστημονικά δεδομένα η εικόνα της γυναίκας που έχει φωτοτυπήσει και ακολουθεί τη δίαιτα της φίλης της μοιάζει πλέον ξεθωριασμένη.

Οι καιροί είναι απαιτητικοί για τους διαιτολόγους και υπαγορεύουν αυστηρή εξατομίκευση των οδηγιών και των διαιτολογίων στα πλαίσια μιας υψηλής ποιότητας υπηρεσιών.

Αυτό γίνεται καλύτερα κατανοητό με ένα απλό διατροφικό παράδειγμα. Η κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών μέσα από τη διατροφή δεν αυξάνει σε όλους τους ανθρώπους το ίδιο την ολική τους χοληστερόλη. Σε αρκετούς μάλιστα δεν την αυξάνει καθόλου πάνω από τα επιτρεπόμενα όρια. Ειδικά στους τελευταίους δε θα ήταν συνετό να αποκλειστούν εντελώς τροφές που περιέχουν μέτριες ποσότητες κορεσμένων λιπαρών.

Κάθε άνθρωπος αντιδρά διαφορετικά, αρκετές φορές σχεδόν ιδιοσυγκρασιακά, στην κατανάλωση του ίδιου τροφίμου. Επιπρόσθετα, η επιστήμη της διατροφογενωμικής και της διατροφογενετικής επιχειρεί πλέον να ανιχνεύσει σε γενετικό επίπεδο αυτές τις ποικίλες επιδράσεις των τροφίμων στα διάφορα άτομα, με απώτερο σκοπό τη μελλοντική κατάρτιση απόλυτα εξατομικευμένων διαιτολογίων με βάση το γενετικό προφίλ και τη συγκεκριμένη πάθηση.

Όλα τα παραπάνω καταδεικνύουν το προφανές: η επιστήμη της διατροφής προσπαθεί να κατανοήσει τον τρόπο με τον οποίο τα θρεπτικά συστατικά επηρεάζουν τον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά. Αλλά μέχρι την κατάκτηση αυτού του στόχου επιχειρεί, με τις διάφορες έρευνες, να εντοπίσει πρώτιστα τις επιδράσεις σε μικρότερες επιμέρους πληθυσμιακές ομάδες με κοινά χαρακτηριστικά.

Έτσι, προκύπτουν ανά διαστήματα οι κατευθυντήριες διατροφικές οδηγίες στον πληθυσμό κάθε χώρας. Όμως αυτές δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να συγχέονται με το διαιτολόγιο που θα εκπονηθεί όταν κάποιος επισκέπτεται τον διαιτολόγο του. Στην περίπτωση αυτή ο ειδικός θα εξετάσει λεπτομερώς το ατομικό ιστορικό, τις ανθρωπομετρικές μετρήσεις, τον εργαστηριακό και βιοχημικό έλεγχο και θα μετασχηματίσει τις ανάγκες σε συγκεκριμένο και ποσοτικά εκφρασμένο διατροφικό σχήμα.

Οι πληθυσμιακές διατροφικές οδηγίες από την άλλη πλευρά αποτελούν γενικές κατευθύνσεις που αποσκοπούν στην εξασφάλιση της γενικότερης καλής υγείας και ευεξίας του ενήλικου πληθυσμού.

Υπάρχουν πολλές παράμετροι που συμβάλλουν στη διαμόρφωση του τελικού διαιτολογίου από τον ειδικό. Η φάση της ζωής για παράδειγμα την οποία διανύει το άτομο είναι μια από τις πιο καθοριστικές. Οι ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά ποικίλουν ανάλογα την ηλικία, το φύλο και την κατάσταση υγείας του ατόμου. Μια έγκυος γυναίκα δεν έχει τις ίδιες ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά σε σχέση με μια μη εγκυμονούσα. Ακόμα και μεταξύ του δεύτερου και του τρίτου τριμήνου της κυοφορίας οι ανάγκες της ίδιας γυναίκας διαφοροποιούνται.

Η εμμηνόπαυση είναι επίσης μια περίοδος που αλλάζει τα δεδομένα στις διατροφικές απαιτήσεις της γυναίκας. Τα παιδιά από την άλλη πλευρά διαφοροποιούν τις ανάγκες τους ανάλογα με το στάδιο της ανάπτυξής τους. Διαφορετικές είναι οι συστάσεις στη νεογνική ζωή από αυτές στην παιδική, την προ-εφηβική και την εφηβική ηλικία. Τέλος, η Τρίτη ηλικία θέτει άλλους κανόνες διατροφικής φροντίδας καθώς η φυσιολογική φθορά του οργανισμού και η ύπαρξη διάφορων παθήσεων μεταβάλλουν το τοπίο των πιθανών διατροφικών ελλείψεων και δυσκολιών πρόσληψης των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών.

Ενώ λοιπόν οι ανάγκες ποικίλουν τόσο πολύ και η διατροφική υποστήριξη οφείλει να ισορροπεί μεταξύ διατήρησης ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους και παροχής όλων των αναγκαίων μακροθρεπτικών και μικροθρεπτικών συστατικών, η μάστιγα της εποχής που ταλαιπωρεί τον γυναικείο κυρίως πληθυσμό είναι η αναζήτηση μιας θαυματουργής δίαιτας.

Είναι τόσο σφόδρα η επιθυμία για απώλεια σωματικού βάρους που πολλές φορές παραγκωνίζεται η ευεξία και τελικά θυσιάζεται στο βωμό της προσωρινής και πολλές φορές ματαιόδοξης απώλειας μερικών κιλών. Δεν είναι τυχαία η μεγάλη απήχηση των παράδοξων διαιτών (fad diets όπως χαρακτηριστικά ονομάζονται) και το ατέρμονο κυνήγι του διαφορετικού. Όταν οι βασικές διαιτολογικές αρχές λησμονούνται και η πίστη στον εαυτό μας χάνεται τότε είναι απόλυτα αναμενόμενο να γινόμαστε ενδοτικοί σε οτιδήποτε βρεθεί στην ψυχοφθόρο αυτή αναζήτηση: στη δίαιτα του γείτονα, της φίλης, το διαιτολόγιο του εκάστοτε περιοδικού ποικίλης ύλης ακόμα και σε επικίνδυνες πολλές φορές για την υγεία διατροφικές ατραπούς.

Το χρυσό δισκοπότηρο μιας δίαιτας είναι ακριβώς η εξατομίκευση και όχι ένας μαγικός συνδυασμός τροφίμων. Ο σύγχρονος άνθρωπος καλό θα ήταν να αφήσει πίσω του την υπερβολική εξωστρέφεια και να εστιάσει στην εσωτερικότητα που πρώτιστα θα του εξασφαλίσει την ψυχική ηρεμία για να αντιμετωπίσει ρεαλιστικά το πρόβλημα της υγείας ή του βάρους του. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα αναζητήσει βοήθεια με σωστούς προσανατολισμούς και προσγειωμένες απαιτήσεις.

Επικίνδυνα τα προϊόντα αδυνατίσματος

Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων της Αμερικής (FDA) αναγνώρισε πρόσφατα 28 προϊόντα αδυνατίσματος τα οποία ενώ περιέχουν φαρμακευτικές ουσίες δεν τις αναγράφουν στην ετικέτα τους. Η χρήση τους λοιπόν ίσως να θέτει την υγεία των καταναλωτών σε κίνδυνο. Οι 4 δραστικές ουσίες που βρέθηκαν στα προϊόντα αυτά είναι η σιμπουτυραμίνη, η ριμοναμπάτη, η φενυτοΐνη και η φαινολοφθαλεΐνη. Πολλά από αυτά τα προϊόντα στις Ηνωμένες Πολιτείες πωλούνται ως συμπληρώματα διατροφής και μπορούν πολύ εύκολα να βρεθούν και να αγοραστούν ελεύθερα από ιστοσελίδες. Πολλά είσης ισχυρίζονται πως περιέχουν μόνο φυσικές ή φυτικές ουσίες τη στιγμή που δεν έχουν καμία έγκριση από τον FDA. Το πιο ανησυχητικό όμως είναι πως πολλές φορές περιέχουν τις παραπάνω φαμρακευτικές ουσίες σε δόσεις που υπερβαίνουν τη μέγιστη επιτρεπόμενη

Ας δούμε όμως καλύτερα ποια προϊόντα περιείχαν κάθε μια από τις ουσίες αυτές:

1. ΣΙΜΠΟΥΤΥΡΑΜΙΝΗ (ουσία που κανονικά περιέχεται στο reductil και έχει ως πιθανές παρενέργειες την αύξηση της αρτηριακής πίεσης, σπασμούς, ταχυκαρδία και διαταραχή των καρδιακών παλμών. Η ασφάλειά της επίσης δεν έχει πιστοποιηθεί σε γυναίκες που εγκυμονούν ή σε άτομα νεότερα της ηλικίας των 16 ετών.)

* 2 Day Diet
* 3 Day Diet
* 3x Slimming Power
* 5x Imelda
* Perfect Slimming
* 7 Diet Day/Night Formula
* 7 Day Herbal Slim
* 8 Factor Diet
* 24 Hours Diet
* 999 Fitness
* EssenceExtrim Plus
* Fatloss Slimming
* GMPImelda
* Perfect Slim
* Lida Dai
* Daihua Miaozi
* Slim Capsules
* Perfect Slim
* Perfect Slim
* 5xProSlim
* PlusRoyal Slimming Formula
* Slim 3 in 1 Slim
* Express 360Slim
* Tech SomotrimSuperslimTriple SlimVenom Hyperdrive 3.0 Zhen de Shou

2. ΡΙΜΟΝΑΜΠΑΤΗ (ουσία που κανονικά περιέχεται στο σκεύασμα accomplia το οποίο πρόσφατα αποσύρθηκε λόγω αυξημένου ρυθμού εμφάνισης κατάθλιψης και αυτοκτονικών επεισοδίων. Για την ακρίβεια, τα τελευταία 2 χρόνια στην Ευρώπη έχει συσχετιστεί με 5 θανάτους και 720 επεισόδια παρενεργειών.)

* Phyto Shape

3. ΦΑΙΝΥΤΟΪΝΗ (μπορεί να προκαλέσει απότομες πτώσεις στο σάκχαρο του αίματος αλλά και σύγχυση στη σκέψη)

* 3x Slimming PowerExtrim Plus

4. ΦΑΙΝΟΛΑΦΘΑΛΕΪΝΗ (πιθανά καρκινογόνος ουσία που έχει χρησιμοποιηθεί σε καθαρτικά και έχει χαρακτηριστεί τοξική)

* 8 Factor Diet
* 24 Hours Diet
* Fatloss Slimming
* Imelda Perfect Slim
* Perfect Slim
* 5xRoyal Slimming Formula
* Superslim
* Zhen de Shou

πηγή: FDA

Diet Coke Plus και FDA

Ο οργανισμός τροφίμων και φαρμάκων (FDA) της Αμερικής απέστειλε γράμμα στον διευθύνοντα σύμβουλο της Κόκα Κόλα δηλώνοντάς του πως ο ισχυρισμός της Diet Coke Plus πως αποτελεί καλή πηγή βιταμινών (όπως Β3, Β6 και Β12) και μετάλλων (όπως ψευδάργυρο και μαγνήσιο) παραβιάζει τον κανονισμό με ονομασία Federal Food, Drug and Cosmetic Act. Οι κανονισμοί προβλέπουν πως για να ονομαστεί κάτι ως plus θα πρέπει να περιέχει τουλάχιστον 10% παραπάνω ποσότητα από το θρεπτικό συστατικό σε σχέση με ανάλογα προϊόντα. Το προϊόν αυτό δηλαδή δεν έχει εναρμονιστεί με τους κανονισμούς που προσδιορίζουν τον ισχυρισμό θρεπτικού περιεχομένου «με» («plus») και άρα δε δικαιολογείται η ονομασία plus. Ο FDA κάλεσε την Κόκα Κόλα να αλλάξει την ετικέτα του εν λόγω προϊόντος. Από την πλευρά του ο εκπρόσωπος της Κόκα Κόλα απάντησε πως θα εξετάσουν πολύ σοβαρά το γράμμα του FDA και θα απαντήσουν στα μέσα Γενάρη περίπου.
Το σημείο που χρήζει παρατήρησης είναι το γεγονός πως ο FDA αναφέρει στο γράμμα πως δε θεωρεί κατάλληλη την ενίσχυση των snack foods, όπως τα ανθρακούχα αναψυκτικά.
Το θέμα παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον, εν όψει των ελληνικών μελλοντικών ισχυρισμών υγείας, και η απάντηση της Κόκα Κόλα αναμένεται με ανυπομονησία.
Καλό θα ήταν πάντως να καλύπτονται οι ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά από φυσικά τρόφιμα όπως όσπρια, φρούτα και λαχανικά.

Παιδικά τρόφιμα στο Σούπερ Μάρκετ: πόσο θρεπτικά είναι;

Πολύ πρόσφατα, στην Οτάβα του Καναδά, έγινε μια έρευνα που στόχευσε στη διατροφική ανάλυση των τροφίμων που υπάρχουν σε ένα σούπερ μάρκετ και απευθύνονται στους μικρούς μας φίλους. Εξετάστηκε η διατροφική σύσταση 367 προϊόντων, εκτός αυτών που υπάγονται στην κατηγορία junk food, (γλυκά, αναψυκτικά, κέικς, τσιπς, πατατάκια).

Τα προϊόντα που εξετάστηκαν ήταν για παράδειγμα δημητριακά, κράκερς, μπισκότα, σούπες, ποτά, ντρέσινγκς, σάλτσες, μαρμελάδες, κατεψυγμένα προϊόντα (πίτσες, πατάτες προτηγανισμένες, πακεταρισμένα μεσημεριανά γεύματα, βάφλες, στρούντελς), αλλά και γαλακτοκομικά προϊόντα όπως γάλα, γιαούρτι, τυριά, ποτά με βάση το γάλα ή το γιαούρτι. Το κοινό τους στοιχείο ήταν πως όλα με κάποιο τρόπο στόχευαν αποκλειστικά στην ομάδα των παιδιών.

Το ενδιαφέρον της συγκεκριμένης μελέτης όμως, είναι πως ταυτόχρονα εξετάστηκε η σχέση ανάμεσα στα μηνύματα, τις εικόνες και τους ισχυρισμούς υγείας που είχαν αυτά τα τρόφιμα και της πραγματικής θρεπτικής τους ικανότητας. Ιδιαίτερα στη σημερινή εποχή που η παιδική παχυσαρκία αποτελεί σοβαρό πρόβλημα δημόσια υγείας και επηρεάζει το 35% των παιδιών του Καναδά, των ΗΠΑ και της Ευρώπης, τα αποτελέσματα μιας τέτοιας έρευνας αποκτούν ξεχωριστό ενδιαφέρον.

Οι περισσότερες μελέτες που αξιολογούν τα διατροφικά διαφημιστικά μηνύματα που μεταφέρονται προς τα παιδιά εστιάζουν κυρίως στα τηλεοπτικά μηνύματα των διαφημίσεων και τις καμπάνιες των εταιρειών γρήγορου φαγητού (φαστ φουντ). Τι συμβαίνει όμως σε μια άλλη συνιστώσα του περιβάλλοντός μας που ονομάζεται σούπερ μάρκετ; Αναμφισβήτητα, υπάρχει έλλειψη γνώσης των διατροφικών πληροφοριών των τροφίμων που βρίσκονται μέσα σε ένα σούπερ μάρκετ και στοχεύουν στα άτομα της παιδικής ηλικίας.

Πέρα από την κλασσική κατηγοριοποίηση σε γλυκά, λιπαρά σνακς και αναψυκτικά με ζάχαρη και την ομαδοποίηση όλων αυτών κάτω από την ‘ομπρέλα’ που τιτλοφορείται ‘φαστ φουντ’ υπάρχει κενό πληροφόρησης. Οι διάφορες έρευνες δεν έχουν εξετάσει τα είδη των τροφίμων στις υπόλοιπες κατηγορίες προϊόντων, όπως των γαλακτοκομικών, των κατεψυγμένων και των αποξηραμένων.

Τα λεγόμενα ‘χαρούμενα τρόφιμα’ για τα παιδιά θα πρέπει να περιγραφούν καλύτερα, καθώς πλέον δεν περιορίζονται μόνο στην κατηγορία των δημητριακών. Διατρέχουν πλέον κάθε είδος γεύματος, από το πρωινό και τα ενδιάμεσα σνακς μέχρι το μεσημεριανό και το δείπνο. Η διαδικασία μάρκετινγκ των τροφίμων αυτών προσπαθεί να πείσει πως τα παιδιά, λόγω των ειδικών αναγκών τους, χρειάζονται εξειδικευμένα γεύματα και τρόφιμα. Δημιουργείται όμως στα παιδιά η εντύπωση πως τα τρόφιμα γι αυτά πρέπει να είναι πολύχρωμα και διαφορετικά από αυτά των μεγάλων.

Όλη η επιστήμη του εντυπωσιασμού, των χρωμάτων και των ηρώων των κινουμένων σχεδίων, τελικά ίσως να απομακρύνει τα παιδιά από την ουσία της διατροφής: τη θρεπτικότητα σε μια ηλικία πολύ κρίσιμη για την περαιτέρω ανάπτυξή τους. Προσοχή λοιπόν απαιτείται από τις διαφημιστικές εταιρείες και τους διαιτολόγους που συνεργάζονται με αυτές για να μη διαταραχθεί η ευαίσθητη σχέση των παιδιών με τη διατροφή και αλλοτροιωθεί σε κάτι που θυμίζει θρέψη αλλά τελικά οδηγεί σε κακοθρεψία και παχυσαρκία. Τα διαφημιστικά μηνύματα οφείλουν να φέρνουν τα παιδιά κοντά στην υγιεινή διατροφή και όχι να τα απομακρύνουν από αυτή.

Ας μη λησμονούμε πως η παιδική παχυσαρκία χαρακτηρίζεται επιπρόσθετα από μια σειρά συνοδών νόσων, όπως υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, καρδιαγγειακά προβλήματα και κάποιες μορφές καρκίνου. Τα υπέρβαρα παιδιά υποφέρουν επίσης από ψυχολογικά προβλήματα, κατάθλιψη και κοινωνική αποξένωση. Οι προσπάθειες αντιμετώπισης του προβλήματος έχουν στοχεύσει την οικογένεια, το σχολείο αλλά και την κοινότητα. Ακόμα όμως δεν έχει βρεθεί ποια ακριβώς προσέγγιση είναι πιο αποτελεσματική. Ένα από τα στοιχεία που επαληθεύεται στις διάφορες έρευνες είναι ο ρόλος της βιομηχανίας τροφίμων στο πρόβλημα, καθώς προωθεί συστηματικά στα παιδιά τρόφιμα πλούσια σε ζάχαρη και/ή λίπος.

Η έρευνα, λοιπόν, κατέληξε πως λιγότερο από 1% των τροφίμων που στοχεύουν τα παιδιά είναι φρούτα και λαχανικά, ενώ το 89% των παιδικών τροφίμων μπορεί να χαρακτηριστεί ως φτωχής διατροφικής αξίας, εξαιτίας υψηλών επιπέδων λίπους, ζάχαρης ή αλατιού. Ένα παιδικό τρόφιμο λοιπόν δεν είναι απαραίτητα θρεπτικό και το γεγονός αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία όταν στη συγκεκριμένη έρευνα έχουν εξαιρεθεί τα τρόφιμα που χαρακτηρίζονται ως πολύ χαμηλής διατροφικής αξίας (junk food).

Μέσα σε όλα αυτά τα ενδιαφέροντα έρχονται να προστεθούν οι διατροφικοί ισχυρισμοί (π.χ χαμηλού λίπους, πλούσιο σε σίδηρο κ.α.) που πραγματοποιούν πολλά από αυτά τα τρόφιμα. Στο σημείο αυτό υπάρχει η παγίδα πως μέσα από τον ισχυρισμό ο καταναλωτής σχηματίζει άποψη για τη συνολική θρεπτικότητα του τροφίμου. Όμως κανείς δεν αποκλείει πως ένα τρόφιμο που έχει διατροφικό ισχυρισμό στη μπροστινή του ετικέτα ‘χαμηλών λιπαρών’ μπορεί ουσιαστικά να είναι χαμηλής διατροφικής αξίας εξαιτίας υψηλών επιπέδων ζάχαρης. Άλλα προϊόντα που έχουν τον ισχυρισμό π.χ ‘δεν περιέχει τρανς λιπαρά’ μπορεί να έχουν χαμηλή θρεπτική αξία εξαιτίας υψηλής περιεκτικότητας λίπους ή υψηλής περιεκτικότητας σε αλάτι.

Ποιά είναι όμως η ελληνική πραγματικότητα; Ένα γεγονός που συνέβη πρόσφατα νομίζω πως λύνει κάθε απορία. Το Συμβούλιο Ελέγχου Επικοινωνίας έκανε έκκληση, σε διαφημιστές και διαφημιζόμενους, για περιορισμό των υπερβολών στη διαφήμιση των τροφίμων και ποτών (π.χ αλλαντικά, αρτοειδή, αναψυκτικά, τυριά, βούτυρο) που επικαλούνται συμβολή στη διατήρηση ή και βελτίωση της υγείας των καταναλωτών. Αφορμή γι αυτή την έκκληση στάθηκαν διαφημιστικά μηνύματα, σύμφωνα με τα οποία, τρόφιμα κατά συνθήκη ‘επιβαρυντικά για την υγεία’ πλασάρονται ως υγιεινά ή και ‘θεραπευτικά’.

Η επιστολή απευθύνθηκε στην ‘Ενωση Εταιρειών Διαφήμισης και Επικοινωνίας, αλλά το ενδιαφέρον του πράγματος είναι πως κοινοποιήθηκε στη Γ.Γ. Καταναλωτή του υπουργείου Ανάπτυξης και στην Καρδιολογική Εταιρεία. Το απογοητευτικό δε είναι πως πολλά από τα τρόφιμα τα οποία η επιστολή στοχοποιεί εφοδιάζονται από επιστημονικούς φορείς, κρατικούς και μη, με διαβεβαιώσεις που τα πιστοποιούν ή τα χαρακτηρίζουν ευεργετικά για την υγεία. Ακόμα και οι καρτουνίστικες φιγούρες που παρουσιάζονται σε εικόνες κάποιας δραστηριότητας περνούν υποσυνείδητα το μήνυμα πως π.χ το συγκεκριμένο παιδικό τρόφιμο δίνει ενεργητικότητα και υπερτερεί σε σχέση με άλλα που δεν έχουν τέτοιες ‘δραστήριες φιγούρες’ και δεν προκαλούν ταύτιση του παιδιού με αυτές.

Τον τελευταίο καιρό στην Ελλάδα ο ΕΦΕΤ έχει καλέσει τις εταιρείες τροφίμων να υποβάλλουν τις προτάσεις τους για τους υποψήφιους ισχυρισμούς υγείας των τροφίμων. Χαρακτηριστικό είναι πως στον Καναδά επιτρέπονται μόνο 5 ισχυρισμοί υγείας για τα τρόφιμα και το νομοθετικό πλαίσιο είναι αυστηρό. Ενδιαφέρον ακόμα είναι το γεγονός πως στη συγκεκριμένη έρευνα όταν ρωτήθηκαν οι βιομηχανίες τροφίμων για τις ποσότητες των προστιθέμενων και όχι των φυσικά απαντώμενων σακχάρων στα υπό εξέταση τρόφιμα αρνήθηκαν να τις αποκαλύψουν. Η νομοθεσία που τελικά θα διέπει τους ισχυρισμούς υγείας στα τρόφιμα και ειδικά στα παιδικά αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον.

ΠΑΠΑΜΙΚΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ

Νοσοκομειακός Διαιτολόγος ΓΝΑ – Κοργιαλένειο Μπενάκειο

Ειδικός γραμματέας τύπου και δημοσίων σχέσεων Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων – Διατροφολόγων

Υποψήφιος διδάκτωρ Διατροφογενωμικής Χαροκοπείου Πανεπιστημίου
M.Med.Sci Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Πανεπιστημίου Γλασκώβης
MSc Healthcare Manager, Πανεπιστημίου Αθηνών
Πτυχιούχος Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Χαροκοπείου Πανεπιστημίου